جزایر دست‌ساز دبی، عظیم‌ترین پروژه‌ها و شاهکار مهندسی در دل خلیج فارس به شمار میرود. این پروژه عظیم تلفیقی از دانش مهندسی و سرمایه‌گذاری هدفمند است. مجموعه جزایر دست‌ساز دبی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته، بدون استفاده از سازه‌های بتنی و توسط شن و ماسه‌های دریایی بر روی آب‌های خلیج فارس ساخته شده‌است. به جرات میتوان گفت که جزایر دست‌ساز دبی نه فقط شاهکار مهندسی، بلکه در واقع از قطب‌های گردشگری و سرمایه‌گذاری در جهان محسوب میشود.
تاریخچه ساخت جزایر دست‌ساز دبی
تاریخچه ساخت جزایر دست‌ساز دبی به اوایل قرن بیست‌ویکم در زمان حاکمیت شیخ محمد بن راشد آل مکتوم بر‌می‌گردد. وی تصمیم گرفت که اقتصاد دبی تنها متکی به درآمد نفتی نباشد و بتواند دبی را به مقصدی گردشگری و مناسب برای سرمایه‌گذاری تبدیل کند. در این راستا، پروژه عظیم ساخت جزایر مصنوعی با شکل نخل، با سه جزیره اصلی یعنی نخل جمیرا، نخل جبل علی و نخل دیره آغاز شد.
اصول طراحی جزایر دست‌ساز دبی
در طراحی و ساخت این جزایر دست‌ساز دبی از اصول فناوری احیای زمین استفاده گردید. به این معنی که سعی کردند با بهره‌گیری از علم و دانش مهندسی زیر ساخت‌های جزیره را جوری طراحی کنند که شبیه به بستر دریا باشد. به همین دلیل در ساخت آن از سازه‌های بتنی استفاده نکردند بلکه با استخراج میلیون‌ها تن شن و ماسه از بستر خلیج فارس با کمک فناوری GPS و تراکم لرزه‌ای شن و ماسه را شکل دادند. به کمک کشتی‌های اسپری شن و ماسه را بر سطح پروژه پخش کردند و سپس روی آنها را با کمک سنگ پوشاندند تا مقاومت و استحکام کافی داشته باشد.
حاکمیت دبی با ساخت مجموعه جزایر دست‌ساز هم اقتصاد غیر نفتی را گسترش داد و هم موفق به گسترش خط ساحلی دبی شد. این کار صد‌ها کیلومتر به خط آبی دبی اضافه کرد و فرصت‌های جدیدی را برای ساخت و ساز پدید آورد.
در واقع هدف اصلی این طرح، ایجاد جاذبه‌های توریستی، مناطق مسکونی لوکس و زیرساخت‌های تجاری مدرن بود. طراحی منحصربه‌فرد جزیره‌ها و شکل‌های نمادینی که برای آنها انتخاب شد، سلل گردید که این پروژه در سطح خاورمیانه و حتی در سراسر جهان مورد توجه قرار بگیرد.
دلایل ساخت جزایر دست‌ساز دبی
دلیل ساخت جزایر دست‌ساز دبی، در‌واقع بخشی از برنامه‌ریزی کلان حاکمیت این شهر ساحلی برای آینده‌ای بدون وابستگی به نفت بوده است. مهم‌ترین اهداف و دلایل این پروژه بزرگ به شرح زیر است.
- توسعه گردشگری جهانی: حاکم شهر دبی در نظر داشت که دبی به یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری دنیا تبدیل شود. با ساخت جزایر دیدنی و مدرن نخل، توانست توجه گردشگران بین‌المللی را به خوبی جلب کند و چهره‌ای جدید از یک شهر لوکس و پیشرفته در دنیا نشان دهد.
- افزایش زمین قابل استفاده: با توجه به محدود بودن مساحت خشکی در شهر دبی، امیران این شهر تصمیم گرفتند با ساخت زمین‌های جدید در دل دریا مساحت خشکی را افزایش دهند. این کار باعث شد فضاهای بیشتری برای ساخت‌وساز، هتل، ویلا و مراکز تفریحی فراهم شود.
- نمایش قدرت فنی و مهندسی شهر دبی: با توجه به جزایر مصنوعی دبی نمی‌توان قدرت فنی و مهندسی این شهر را انکار کرد. اجرای پروژه مجموعه جزایر نخل نشان داد که دبی توانایی طراحی و اجرای پیچیده‌ترین پروژه‌های مهندسی را دارد. طراحی این جزایر در شرایط اقلیمی خاص شهر دبی نماد پیشرفت تکنولوژی و جسارت است.
- جذب سرمایه‌گذاری خارجی: ساخت جزایر لوکس مصنوعی، فرصت بزرگی برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی بود. با ساخت این جزایر فروش املاک به سرمایه‌گذاران بین‌المللی رونق پیدا کرد و چرخه ورود پول به اقتصاد دبی افزایش یافت.
- ایجاد سبک زندگی خاص و لوکس: این جزایر با دارا بودن امکاناتی مثل ساحل اختصاصی، رستوران‌های لاکچری، مراکز تفریحی و اقامتگاه‌های پنج‌ستاره، سبک جدیدی از زندگی لوکس را پدید آوردند که هم برای ساکنان دبی و هم توریست‌ها بسیار جذاب است.
نخل جمیرا معروف‌ترین جزیره دست‌ساز دبی
نخل جمیرا یکی از معروف‌ترین جزایر مصنوعی در دبی و جهان است. این جزیره که به شکل یک درخت نخل طراحی شده، از طریق یک جاده اختصاصی و منوریل به شهر دبی متصل میشود و یکی از شاخص‌ترین نمادهای شهری کشور امارات می‌باشد.
در جزیره نخل جمیرا مجموعه‌ای از ویلاهای ساحلی لوکس، برج‌های مسکونی مدرن، تاون‌هاوس، پنت هاوس و هتل‌های مجلل مانند آتلانتیس بر گرفته از شهر گمشده زیر آب ساخته شده که امکانات بینظیری را برای ساکنان فراهم کرده است.
علاوه بر فضاهای مسکونی، نخل جمیرا مجموعه‌ای از رستوران‌های شیک، کلاب‌های تفریحی شبانه، مراکز خرید با برندهای بین‌المللی و ساحل اختصاصی را در خود جای داده است. در عین حال، این جزیره مسیری ۱۱ کیلومتری برای پیاده‌روی در امتداد طول هلال موج شکن خود دارد.
جزیره دست‌ساز جبل علی، شاهکار مهندسی در دل خلیج فارس
نخل جبل علی یکی دیگر از جزایر دست‌ساز مشهور دبی و دومین پروژه از مجموعه جزایر نخل است که در جنوب غربی این شهر و نزدیک بندر جبل علی قرار دارد. این جزیره که یک شاهکار مهندسی در دل خلیج فارس می باشد، از نظر وسعت از نخل جمیرا بزرگتر طراحی شده و قرار است میزبان پروژه‌هایی در حوزه گردشگری، مسکن و فناوری باشد.
با وجود اینکه ساخت جزیره مصنوعی نخل جبل علی در سال‌های گذشته به‌دلیل چالش‌های مالی و شرایط اقتصادی متوقف شده بود، اما اکنون خبرهایی از فعال‌سازی مجدد پروژه و برنامه‌ریزی برای توسعه آن به گوش می‌رسد. هدف اصلی از اجرای این طرح، ایجاد یک فضا با امکانات رفاهی، تفریحی و اقامتی در سطح بالا است.
در طرح جدید این جزیره، ساخت پارک‌های آبی، فضاهای سبز گسترده، مجموعه‌های تفریحی، اقامتگاه‌های هوشمند و بندرهای مدرن برای قایق‌های تفریحی پیش‌بینی شده است. نخل جبل علی قرار است در آینده به یکی از قطب‌های جدید گردشگری دبی تبدیل شود و نقشی مهم در توسعه این شهر ایفا کند.
جزایر دست‌ساز دیره در شهر دبی
جزایر دست‌ساز دیره در شهر دبی که در گذشته با نام نخل دیره شناخته می‌شدند، یکی از پروژه‌های مهم توسعه شهری در شمال شرقی دبی به‌شمار می‌آیند. این جزایر با هدف نوسازی منطقه تاریخی دیره و تبدیل کردن آن به یک مرکز گردشگری و تجاری مدرن طراحی شده اند. از جمله ویژگی‌های این جزایر موقعیت مناسب جغرافیایی، سواحل بزرگ، بازار‌های بازسازی شده با حال و هوای سنتی و مراکز خرید پیشرفته است.
جزایر دست‌ساز دیره پیوندی میان گذشته و آینده است. در واقع این جزایر دستی با حفظ اصالت فرهنگی منطقه دیره، فضایی لوکس و جذاب را برای گردشگران و بازدید‌کنندگان به ارمغان آورند. در این جزایر هتل‌های خانوادگی، فضاهای تفریحی و امکانات لاکچری وجود دارد. همچنین این مجموعه جزایر امکانات مناسبی برای میزبانی رویدادهای فرهنگی و جشنواره‌های بومی دارد و آن را به مقصدی متفاوت در دبی تبدیل کرده است.
جزیره دست‌ساز بلوواترز در دبی
جزیره بلوواترز با صرف هزینه حدود ۶ میلیارد درهم یکی از تازه‌ترین و پیشرفته‌ترین پروژه‌های جزایر دست‌ساز در دبی است که درست روبه‌روی منطقه معروف جمیرا بیچ رزیدنس و در نزدیکی دبی مارینا قرار دارد. این جزیره به خاطر داشتن عین دبی بزرگترین چرخ‌وفلک دنیا با ارتفاعی بیش از ۲۵۰ متر، به شهرت جهانی رسیده است. چرخ فلک عین دبی در مرکز جزیره بلوواترز و مجاور مراکز تفریحی قرار گرفته است. به علاوه از بالای این چرخ‌وفلک میتوان منظره‌ای بی‌نظیر از شهر دبی، برج خلیفه، و آب‌های خلیج فارس را تماشا کرد.
جزیره بلوواترز ترکیبی جذاب از زندگی شهری، خرید، غذا و تفریح را در محیطی مدرن و لوکس فراهم کرده است. خیابان‌های پیاده‌روی سنگ‌فرش‌شده، فروشگاه‌های برندهای بین‌المللی، رستوران‌های شیک با غذاهای متنوع، و کافه‌هایی با فضای باز جزیره بلوواترز را به یکی از پاتوق‌های گردشگران و ساکنان دبی تبدیل کرده‌اند.
یکی دیگر از ویژگی‌های بارز جزیره بلوواترز، دسترسی آسان آن به بخش‌های مختلف شهر است. یک پل پیاده‌رو زیبا این جزیره را به JBR وصل می‌کند و مسیرهای تاکسی آبی و زمینی نیز برای رفت‌وآمد در این جزیره شکل میدهد. این در حالی است که اقامتگاه‌های لوکس و هتل‌های پنج‌ستاره مانند سزارز پالاس دبی در این جزیره، امکاناتی درجه‌یک برای اقامت، استراحت و تفریح ارائه میدهد.
جزایر جهان، خلاقانه ترین جزایر دست‌ساز دبی
جزایر جهان یکی از خلاقانه‌ترین پروژه‌های ساخت جزیره در دبی است که به‌واسطه ایده منحصربه‌فرد خود شهرتی جهانی پیدا کرده است. این پروژه در سال ۲۰۰۳ از بیش از ۳۰۰ جزیره کوچک تشکیل شده که به‌صورت پراکنده روی آب‌های خلیج فارس ساخته شده‌اند. چینش این جزایر به‌گونه‌ای طراحی شده که از نمای بالا، شکل نقشه کره زمین را نشان میدهد. هر جزیره نماد یک کشور یا قاره است و موقعیت خاص خود را دارد و به همین دلیل به جزایر جهان نام گذاری شده است.
این مجموعه جزایر در فاصله حدود ۴ کیلومتری از ساحل دبی قرار دارد و هدف از ساخت آن، ایجاد فضایی خاص برای سرمایه‌گذاران جهانی، هتل‌سازان و علاقه‌مندان به زندگی لوکس بوده است. در هر یک از این جزایر، ویلاهای اختصاصی، اقامتگاه‌های تفریحی و هتل‌های لاکچری طراحی شده‌اند تا تجربه‌ای متفاوت از زندگی در جزیره را برای مالکان و گردشگران فراهم کنند.
یکی از بخش‌های فعال جزایر جهان، پروژه قلب اروپا است که با ایده‌های جدید مانند هتل‌های شناور، اقامتگاه‌های بدون خودرو و سیستم آب‌و‌هوای مصنوعی طراحی شده است. پروژه جزایر جهان تلاش دارد ترکیبی از فرهنگ اروپایی و طراحی مدرن را در دل خلیج فارس بازسازی کند.
در حال حاضر ساخت و بهره‌برداری از برخی جزایر با چالش‌های مالی و فنی روبه‌رو شده، اما پروژه جزایر جهان همچنان به عنوان یکی از نمادهای خلاقیت و دانش مهندسی شهری در دبی مطرح است.
| نام جزیره/ پروژه | وضعیت فعلی | ویژگی شاخص |
| نخل جمیرا | تکمیل و در حال بهره‌برداری | شکل نخل با ۱۷ شاخه و هلال موج شکن |
| نخل جبل علی | بخشی متوقف، بخشی در حال طراحی مجدد | بزرگتر از نخل جمیرا با طراحی مشابه |
| نخل دیره | باز طراحی شده به پروژه جزایر دیره | بزرگترین نخل طراحی شده، شامل چهار جزیره با کاربری مسکونی، تجاری و تفریحی |
| مجمع‌الجزایر جهان | بخشی بهره برداری شده و بخشی ناتمام | حدود ۳۰۰ جزیره کوچک به شکل نقشه جهان |
| مجمع‌الجزایر قاره ای | متوقف شده | طراحی شبیه منظومه شمسی |
| جزیره بلوواترز | تکمیل شده | محل استقرار چرخ الفلک عظیم عین دبی |
| جزیره لاگونز | تا حد زیادی لغو یا متوقف شده | طراحی شهری در امتداد خور دبی، اجرایی نشده یا نیمه کاره |
تاثیرات زیست محیطی جزایر دست‌ساز دبی
جزایر دست‌ساز دبی نیز همانند دیگر پروژه‌ها، تاثیرات زیست محیطی بسیاری دارد. با گسترش ساخت‌وساز جزایر مصنوعی در دبی، اکوسیستم طبیعی سواحل خلیج فارس دستخوش تغییرات عمیقی شده است. این پروژه‌های عظیم عمرانی، اگرچه از نظر اقتصادی و گردشگری دستاوردهایی دارند، اما پیامدهای جدی زیست محیطی آنها نیز قابل انکار نیست.
یکی از مهم‌ترین اثرات منفی این پروژه، تخریب زیستگاه‌های طبیعی دریایی است. فرایند ساخت این جزایر شامل لایروبی، انتقال شن و خاک و تغییر در جریان‌های طبیعی آب است که منجر به دفن صخره‌های مرجانی، بسترهای صدفی و چمن‌های دریایی میشود. این زیستگاه‌ها نقش مهمی در تعادل اکولوژیکی منطقه دارند و نابودی آنها زندگی گونه‌های بومی مانند ماهی‌ها، صدف‌ها، لاک‌پشت‌ها و حتی پرندگان دریایی را تهدید می‌کند. به‌طور مثال، تا امروز حدود دو اینچ رسوب سطحی روی بسترهای صدفی منطقه نشسته که مانع رشد و بازسازی آنها میشود.
از طرفی، صخره‌های مرجانی به‌عنوان فیلترهای طبیعی شناخته می‌شوند، نقش حیاتی در تصفیه آب دارند و با حذف آلودگی‌ها، به سلامت اکوسیستم کمک می‌کنند. نابودی آنها باعث افزایش میزان آلودگی آب خلیج فارس شده است که می‌تواند بر زنجیره غذایی دریایی تأثیر بگذارد.
تغییرات در الگوی جزر و مد، فرسایش سواحل و ناپایداری خاک از دیگر تاثیرات زیست محیطی این پروژه‌ها هستند. ازون بر این، با بالا آمدن سطح آب دریاها، احتمال غرق‌شدن برخی از این جزایر در آینده نیز وجود دارد.
سخن پایانی جزایر دست‌ساز دبی
مجموعه جزایر دست‌ساز دبی شامل امکانات رفاهی بسیاری است که موجب شده افراد زیادی از سراسر جهان علاقه‌مند به بازدید یا سرمایه گذاری در این مکان باشند. این مجموعه جزایر شامل یازده جزیره است که در حین ساخت و طراحی تغییرات بسیاری داشته‌اند. هم اکنون نیز برخی پروژه‌ها متوقف یا در حال تکمیل شدن می‌باشند. به طور مثال یکی از جزایر زیبا و خلاقانه این مجموعه جزیره مصنوعی جمیرا بی‌آیلند است که طراحی آن به شکل یک اسب دریایی است. این جزیره با پل اختصاصی به دبی متصل میشود. یکی از ویژگی‌های مهم آن، وجود هتل بولگاری است که اقامت‌گاهی شیک برای مرجعه کنندگان به شمار می‌آید. از امکانات آن میتوان به باشگاه ساحلی و رستوران‌های لوکس، فضایی آرام و خصوصی اشاره کرد.
همچنین بخوانید